Het Weihnachtsoratorium van Bach bestaat uit zes cantates. Oorspronkelijk was het bedoeld voor zes liturgische plechtigheden tijdens de twaalf heilige nachten. De teksten van de cantates komen uit de evangelieteksten van Mattheus en Lucas.
Dit jaar zingen we:
Cantate 1 (koordelen): Eerste Kerstdag
Cantate 2 (koordelen): Tweede Kerstdag: de cantate van de herders in het veld
Cantate 3: Derde Kerstdag: de herders - dankbaarheid aanbidding
Cantate 65: Driekoningen: download de muziek uit de groene strook boven
Cantate 5: Eerste zondag na nieuwjaar
Cantate 6: De wijzen bij Herodes
Meer achtergrondinformatie over deze afzonderlijke cantates:
Cantate 1 - Eerste Kerstdag
Deze eerste cantate Jauchzet, frohlocket, auf, preiset die Tage is geschreven voor Eerste Kerstdag. Met een ferme inleiding door de pauken is de toon gezet: dit wordt een feestdag van Godswege. Alles staat klaar voor een jubelend begin: de komst van het kind dat heil zal brengen. Dit eerste deel van het oratorium beschrijft de tocht die Jozef en Maria naar Bethlehem maakten om te voldoen aan het gebod van Keizer Augustus dat een ieder naar zijn eigen stad moest gaan voor inschrijving in de burgerlijke stand.
Cantate 2 - Tweede Kerstdag - herders in het veld
Door velen wordt deze cantate als de mooiste en belangrijkste van de zes beschouwd. Het is de cantate van de herders. Het begint met de instrumentale pastorale (= herdersspel) en daarna zitten we ineens midden in het kerstverhaal: vrolijke herders op weg naar het kind en daarna komt het `Kindelwiegen` in de stal. Het koraal `Schaut hin, dort liegt in finstern Stall` is in een lage ligging geschreven om de nederigheid uit te drukken.
In het slotkoraal `Wir singen dir in deinem Heer` gebruikt Bach dezelfde melodie, alleen vijf tonen hoger om uiting te geven aan de stralende verheerlijking.
Cantate 3 - Derde kerstdag - de herders - dankbaarheid
Herrscher des Himmels, erhöre das Lallen is geschreven voor Derde Kerstdag. Hierin wordt het bezoek van de herders aan Jezus beschreven. In deze cantate staat vooral de dankbaarheid centraal. Deel drie opent met een door pauken en trompetten begeleid koor, dat de koning van de hemel om verontschuldiging vraagt voor de -in vergelijking met de hemelse koren- stamelende tonen die als dank voor al het goede op aarde worden gezongen. Later wordt in het recitatief van de bas en het koraal opnieuw de dank bezongen voor alles wat God heeft gedaan. Sopraan en bas zingen vervolgens, begeleid door oboe d’amores, in een dansant duet dat Gods mededogen ons troost en ons vrij maakt. De alt, als stemsoort symbool voor Maria, zingt in een milde, als wiegelied getoonzette aria en begeleid door een expressieve vioolsolo, hoe het goddelijk wonder in haar hart wordt gesloten. Het derde deel wordt afgesloten met een herhaling van het koor Herrscher des Himmels.
Cantate 65 Driekoningen
Sie werden aus Saba alle kommen! En ze komen inderdaad naar Jesus, zoals zijn geboorte door jesaja is aangezegd. Ze brengen Goud, Myrrhe en wierook. Die staan voor 3 kwaliteiten geloof, gebed en geduld. (in de bas aria wordt goud afgedaan als 'loze gift', het is enkel uit de aarde opgegraven) Maar voor ons is het nog veel belangrijker dan deze aardse zaken: schenk je hart voor het nieuwe jaar!
Cantate 5 - Eerste zondag na nieuwjaar
In 1734/35 was er geen zondag tussen Kerst en Oud en Nieuw, maar wel tussen Oud en Nieuw en Driekoningen. In deze cantate zijn de drie wijzen uit het oosten in Jeruzalem bij Herodes; dit deel vertelt over het licht dat de wijzen gezien hebben. De instrumentatie is beperkt vergeleken bij de andere cantates. Accenten op Ehre, Lob en Dank. Het verhaal verplaatst zich van het evangelie van Lucas naar het evangelie van Mattheus. De drie wijzen komen aan in Jeruzalem. Unaniem (homofoon) vragen de wijzen waar ze Jezus kunnen vinden: Wo? De vraag blijft in de lucht hangen. Maria antwoordt dat je Jezus in je hart kunt vinden. Vervolgens zegt de een na de ander Zijn ster gezien te hebben. Maria reageert met een beschouwing over het goddelijke licht.
Cantate 6 - Driekoningen
Cantate 6 begint, als de koningen zonder argwaan bij Herodes op bezoek zijn. Maar Herodes speelt meteen zijn achterbakse rol als wolf in schaapskleren. De koningen volgen de ster en eren het kind en keren niet terug naar Herodes. Zij herkennen het kwaad in Herodes. En wij zangers, kerkgangers maken deze reis van de koningen innerlijk mee: we zien het thema dat door alle passies en cantates een rol speelt: de ziel die zich verenigt met Jezus, (of de geest of wat je daar wilt invullen). Geen vijand kan mij meer deren. De angst is overwonnen, het kwaad is overwonnen. Bij die triomf past trompetgeschal.
Over het deelnemerstarief:
€86,- inclusief oefendagen
Luisteraars:
De deuren voor luisteraars gaan open om 15.30u.
Voor meer zitcomfort op de harde kerkbankjes raden we aan een kussentje mee te nemen om op te zitten.
Let op: Luisterkaarten zijn in de voorverkoop (€25,-) voordeliger dan aan de kassa (€28,-).